భారతదేశంలో మావోయిస్టుల ఉద్యమం క్షీణించడానికి పది ప్రధాన కారణాలు స్పష్టంగా కనిపిస్తాయి. ప్రభుత్వం బలమైన భద్రతా వ్యూహాలతో మావోయిస్టులను ఎదుర్కొంటోంది. ఆపరేషన్ కగార్ వంటి ఎన్‌కౌంటర్‌లలో అనేక మంది అగ్రనేతలు హతమవడంతో వారి నాయకత్వం గణనీయంగా బలహీనపడింది. ఉదాహరణకు, ఛత్తీస్‌గఢ్‌లో 2025లో జరిగిన ఎన్‌కౌంటర్‌లు వారి శక్తిని కుంగదీశాయి. అభివృద్ధి కార్యక్రమాలు మరో కీలక కారణం. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో రోడ్లు, విద్యుత్, ఆరోగ్య కేంద్రాలు, విద్యాసంస్థలు స్థాపించడం ద్వారా ప్రజల్లో ప్రభుత్వంపై విశ్వాసం పెరిగింది. దీనివల్ల మావోయిస్టులు స్థానికుల మద్దతును కోల్పోయారు. లొంగుబాటు పథకాలు కూడా విజయవంతమయ్యాయి. తెలంగాణ, ఛత్తీస్‌గఢ్ వంటి రాష్ట్రాల్లో వందలాది మావోయిస్టులు ఆయుధాలు వదిలి సాధారణ జీవనం వైపు మళ్లారు. ఈ లొంగుబాట్లు వారి సంఖ్యను తగ్గించడమే కాకుండా ఆయుధ బలాన్ని కూడా దెబ్బతీశాయి.


సాంకేతికత విస్తరణ ఆధునిక భారతదేశంలో మావోయిస్టులకు సవాలుగా మారింది. ఇంటర్నెట్, స్మార్ట్‌ఫోన్‌లు, ఉద్యోగ అవకాశాలు యువతను ఆకర్షించాయి. దీనివల్ల గ్రామీణ యువత విప్లవ భావజాలం కంటే ఆధునిక జీవనశైలిని ఎంచుకుంది. హింస స్థాయి తగ్గడం మరో ముఖ్య అంశం. 2014 తర్వాత మావోయిస్టు హింస 80% కంటే ఎక్కువ తగ్గినట్లు గణాంకాలు చెబుతున్నాయి. ఈ తగ్గుదల వారి భయాన్ని, ప్రజలపై పట్టును కోల్పోయేలా చేసింది. అంతర్గత విభేదాలు సంస్థను లోపల నుంచి నాశనం చేశాయి. నాయకుల మధ్య అభిప్రాయ భేదాలు, వ్యూహాత్మక తప్పిదాలు వారి ఐక్యతను దెబ్బతీశాయి.


నాయకత్వ లోపాలు మావోయిస్టులను మరింత బలహీనపరిచాయి. అనుభవజ్ఞులైన నేతలు ఎన్‌కౌంటర్‌లలో మరణించడంతో కొత్త నాయకత్వం సమర్థవంతంగా ముందుకు తీసుకెళ్లలేకపోయింది. ఆర్థిక సమస్యలు వారి కార్యకలాపాలను స్తంభింపజేశాయి. ఆయుధాలు, ఆహారం, ఇతర వనరుల కొరత వారి పోరాట సామర్థ్యాన్ని తగ్గించింది. పట్టణీకరణ గ్రామీణ ప్రాంతాలను కూడా ప్రభావితం చేసింది. ఆదివాసీ గ్రామాల్లో ఆధునీకరణ పెరగడంతో మావోయిస్టు ఆకర్షణ సడలింది. చివరగా, ఆదివాసీ సమస్యలపై ప్రభుత్వ దృష్టి వారి ప్రచారాన్ని నీరుగార్చింది. పేదరికం, అసమానతలను ఆధారంగా చేసుకున్న మావోయిస్టులు ఈ సమస్యలు తగ్గుతుండటంతో తమ ఉనికిని కోల్పోయారు. ఈ పది కారణాల వల్ల మావోయిస్టు ఉద్యమం భారతదేశంలో కాలం చెల్లినట్లు కనిపిస్తోంది.

మరింత సమాచారం తెలుసుకోండి: